Thai / English

วัดปรอทสิทธิมนุษยชนไทยแรงงาน-สิ่งแวดล้อม-ไฟใต้

"นโยบายค่าแรง 300 บาทของรัฐบาล จริงๆ แล้วไม่พอเป็นค่าใช้จ่าย เพราะผู้ใช้แรงงานเป็นแรงงานย้ายถิ่นมาจากต่างจังหวัด เขาต้องมีค่าใช้จ่ายเรื่องที่อยู่อาศัย

17 .. 55
กรุงเทพธุรกิจ

และเรื่องอาหารการกิน บางคนติดหนี้ ธ.ก.ส. ต้องการนำเงินไปใช้หนี้ บางคนต้องส่งเงินไปให้ครอบครัวที่อยู่ต่างจังหวัดเพื่อใช้จ่ายในการทำเกษตรกรรม"

เป็นความเห็นของ จิตรา คชเดช ประธานสหภาพแรงงานไทรอัมพ์ ที่กล่าวหลังจากรับรางวัล “สมชาย นีละไพจิตร” ซึ่งจัดโดย มูลนิธิอาสาสมัครเพื่อสังคม เมื่อวันพุธที่ 11 ก.ค. ที่ผ่านมา ที่สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาทางสังคม ประเด็นเรื่องสิทธิ และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ที่รุมเร้าประเทศไทยอยู่อย่างแจ่มชัด

ในงานดังกล่าวมีการมอบรางวัลให้แก่นักสิทธิมนุษยชนดีเด่นจำนวน 4 คนกับ 1 กลุ่ม ประกอบด้วย น.ส.จิตรา คชเดช, นายรัษฎา มนูรัษฎา ทนายความอาสาที่รับว่าความให้กับผู้ต้องหาในจังหวัดชายแดนภาคใต้และผู้ถูกละเมิดสิทธิมนุษยชน, นายสมยศ พฤกษาเกษมสุข นักต่อสู้ส่งเสริมสิทธิแรงงาน, นายอดิศร เกิดมงคล ผู้จัดการโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงานข้ามชาติ และกลุ่มอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอุดรธานี

"กรุงเทพธุรกิจ" รวบรวมทัศนะของนักสิทธิมนุษยชนดีเด่นที่ช่วยกันสะท้อนภาพสังคมไทยที่ยังมีปัญหาละเมิดสิทธิมากมาย เสมือนหนึ่งเป็นการวัดปรอทด้านสิทธิมนุษยชน ทั้งในมิติเศรษฐกิจ ความมั่นคง และสิ่งแวดล้อม

จิตรา คชเดช กล่าวถึงการละเมิดสิทธิผู้ใช้แรงงานว่า ปัจจุบันปัญหาสิทธิแรงงานมักเกี่ยวข้องกับการเมืองและผู้ออกกฎหมาย โดยเฉพาะการที่รัฐบาลประกาศปรับค่าแรงขั้นต่ำ ประกาศปรับกฎหมายเรื่องสวัสดิการต่างๆ สิ่งเหล่านี้จริงๆ แล้วคือปัญหาของผู้ใช้แรงงานเหมือนกัน เนื่องจากไม่เคยมีสิทธิได้แสดงความคิดเห็น หรือเป็นผู้ออกกฎหมายเองโดยตรง

นอกจากนั้น ผู้ใช้แรงงานแทบไม่มีสิทธิทางการเมือง เช่น การเลือกตั้งผู้แทนทุกระดับ เพราะผู้ใช้แรงงานส่วนใหญ่เป็นแรงงานย้ายถิ่นที่มากระจุกตัวกันในจังหวัดที่มีโรงงานอุตสาหกรรม จนกลายเป็นพลเมืองแฝง ไม่มีอำนาจต่อรองกับนักการเมืองในพื้นที่ที่ทำงานอยู่ และไม่มีอำนาจใดๆ ที่จะเสนอความเห็นต่อรัฐบาลได้

"ส่วนเรื่องค่าแรง 300 บาทไม่พอสำหรับพวกเขาแน่ สิ่งที่ต้องแก้คือรัฐบาลควรมีนโยบายรัฐสวัสดิการเพื่อให้ผู้ใช้แรงงานสามารถเลี้ยงตัวเองและครอบครัวได้ ถ้ารัฐนำแค่ค่าแรงขั้นต่ำมาเป็นตัวตั้ง จะไม่สามารถแก้ปัญหาได้ เพราะแต่ละคนมีความต้องการแตกต่างกัน"

มณี บุญรอด ผู้แทนกลุ่มอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอุดรธานี กล่าวว่า ที่ผ่านมาชาวบ้านได้จัดตั้งกลุ่มเพื่อรวมตัวกันต่อสู้คัดค้านโครงการเหมืองโปแตช เนื่องจากการทำเหมืองไม่มีมาตรการป้องกันสารพิษ และทำลายวิถีชีวิตเกษตรกรรม

"เจ้าของโครงการนำเครื่องมือมาสำรวจและเตรียมดูดแร่ขึ้นมาโดยไม่แจ้งคนในพื้นที่ และไม่เคยให้ชาวบ้านได้แสดงความคิดเห็นเรื่องผลกระทบของโครงการ จนชาวบ้านต้องลุกขึ้นมาต่อสู้เพื่อปกป้องสภาพแวดล้อมและชุมชน แต่นายทุนและหน่วยงานของรัฐกลับไปแจ้งความกับตำรวจว่าชาวบ้านไปขัดขวางและทำลายทรัพย์สิน ทั้งยังมีการข่มขู่ผู้ที่คัดค้านโครงการ นี่คือปัญหาที่รัฐบาลต้องสร้างการมีส่วนร่วมจากประชาชนหากจะผลักดันโครงการพัฒนาทุกรูปแบบ"

รัษฎา มนูรัษฎา ทนายความอาสา กล่าวถึงปัญหาการละเมิดสิทธิมนุษยชนในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ว่า ผู้ละเมิดส่วนใหญ่เป็นเจ้าหน้าที่รัฐ โดยที่ผ่านมาเจ้าหน้าที่ตำรวจถูกร้องเรียนมากที่สุด แต่ระยะหลังเป็นทหาร เนื่องจากรัฐบาลใช้กำลังทหารเข้าไปแก้ปัญหาความไม่สงบ แต่ทหารมีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านการใช้กำลัง ไม่ได้เรียนรู้เรื่องสิทธิมนุษยชน

"หลายปีที่ผ่านมาหน่วยงานภาครัฐยังใช้วิธีปิดล้อม ตรวจค้น บางครั้งเข้าไปตรวจค้นตั้งแต่ตี 5 และนำตัวชาวบ้านที่ต้องสงสัยไปสอบสวน อยากถามว่าการกระทำดังกล่าวเจ้าหน้าที่อาศัยกฎหมายอะไร และชาวบ้านเขารู้สึกอย่างไรกับการกระทำของเจ้าหน้าที่ การใช้กฎหมายพิเศษที่ให้อำนาจแก่เจ้าหน้าที่ส่งผลต่อความรู้สึกของประชาชนเป็นอย่างมาก และเปิดช่องให้เจ้าหน้าที่บางคนที่ลุแก่อำนาจทำร้ายประชาชน"

"ดังนั้นรัฐต้องเน้นหลักนิติธรรม หมายถึงก่อนที่เจ้าหน้าที่รัฐจะเข้าไปดำเนินการจับกุม ตรวจค้น ต้องมีพยานหลักฐานที่ชัดเจน มีหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ก่อน และควรนำงบประมาณไปใช้ในการซื้อกล้องวงจรปิดแทนที่จะนำไปซื้ออาวุธให้เจ้าหน้าที่ พร้อมนำงบไปพัฒนาชาวบ้านให้แข็งแกร่งขึ้น เพื่อให้เขาได้เป็นหูเป็นตาให้กับเจ้าหน้าที่รัฐ"

อดิศร เกิดมงคล ผู้จัดการโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงานข้ามชาติ กล่าวว่า สิ่งที่เห็นได้ชัดเจนคือสังคมไทยไม่ยอมรับสิทธิของแรงงานข้ามชาติ จนทำให้มีการล่วงละเมิดเกิดขึ้น เช่น นายจ้างทำร้ายลูกจ้างที่เป็นแรงงานข้ามชาติจนเสียชีวิต ซึ่งหากมองถึงสิทธิและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์แล้วถือว่าเป็นเรื่องใหญ่ แต่สังคมไทยเห็นว่าเป็นเรื่องที่ปกติ จึงเกิดข้อสงสัยว่าทำไมคนไทยถึงยอมรับในเรื่องการละเมิดสิทธิต่อเพื่อนมนุษย์ ขณะที่สังคมไทยเองพยายามอ้างว่าเป็นเมืองพุทธ