Thai / English

รายการบ้านฉันวันนี้ : มักกะสันวานนี้
ออกอากาศวันที่ 4 มิถุนายน 2556 สถานีไทยพีบีเอส



มักกะสันนอกจากจะเป็นพื้นที่สีเขียวใจกลางเมืองหลวงแล้ว  ยังเป็นพื้นที่ที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์แรงงาน  นอกเหนือไปจากนั้นคือความทรงจำและความผูกพันของคนที่นี่  ในวันที่มักกะสันมีแผนก่อสร้างศูนย์การค้าขนาดใหญ่  นักข่าวพลเมืองจึงได้เข้าไปเรียนรู้บันทึกเรื่องราว  ก่อนที่มักกะสันในวันข้างหน้าอาจเปลี่ยนแปลงไปตลอดกาล

snapshot12 snapshot17

นับตั้งแต่  ปี พ.ศ.2481 ที่กรมรถไฟตั้งโรงงานมักกะสันเป็นโรงซ่อมหัวรถจักร  ถึงวันนี้เป็นเวลากว่า 75 ปี แล้วที่การเกิดขึ้นของโรงซ่อมรถไฟทำให้คนจากหลากที่หลายทางต่างย้ายมาทำงานและใช้ชีวิตอยู่ผูกพันกับมักกะสันอย่างยาวนาน

คน  ราง  รถไฟ  แรงงาน  สีสันของส่วนผสมแห่งมักกะสัน ยังมีอะไรที่น่าสนใจอีกบ้าง เราร่วมสำรวจพื้นที่เล็กๆ ใจกลางกรุงเทพมหานคร กับ “คุณวาสนา ลำดี” จากพิพิธภัณฑ์แรงงานไทย ซึ่งตั้งอยู่ในมักกะสันแห่งนี้

snapshot16 snapshot22

“โรงงานซ่อมหัวรถจักร  เวลาที่เสียก็จะส่งมาซ่อมที่นี่ มาจากทั่วประเทศ  และที่นี่เองที่บอกว่าจะมีการย้ายไปอยู่แถวๆ โคราช  ก็จะไปสร้างชุมชนใหม่ที่โน่น แล้วก็สร้างโรงงานซ่อมหัวรถจักรใหม่ที่โน่น เกิดชุมชนใหม่ที่โน่นก็คล้ายกับที่นี่ มีการสร้างบ้านพัก

เพียงแต่ว่า  สำหรับที่นี่สิ่งที่น่าอนุรักษ์เพราะมีเรื่องราวของการเรียกร้องสวัสดิการ  การเริ่มต้นของระบบอุตสาหกรรมของประเทศเริ่มต้นที่นี่”

การรวมกลุ่มของคนงานรถไฟเพื่อเรียกร้องสวัสดิการ  สิทธิแรงงานเมื่อครั้งอดีตที่คุณวาสนา เล่าให้ฟังนั้น  ได้นำมาสู่การออกกฎหมายหลายฉบับที่เป็นประโยชน์ต่อแรงงานจนถึงทุกวันนี้   ไม่ว่าจะเป็นการสร้างบ้านพักคนงาน  โรงพยาบาล  รวมถึงวันหยุดประจำปี  ที่นี่จึงมีความหมายต่อประวัติศาสตร์แรงงานด้วย

snapshot14 snapshot19

การเกิดขึ้นของโรงงานมักกะสัน  ได้นำพาคนย้ายมาอยู่ริมรางม้าเหล็กมากมาย  เช่นคุณยายทองจันทร์  คำแก้ว  ชาวร้อยเอ็ด ที่ย้ายมาอยู่มักกะสันมากกว่า 30 ปีแล้ว

“ตอนยายมาอยู่มันยังเป็นป่าอยู่เลย  เพิ่งมีตึกขึ้นตึกเดียวเอง  พอจะมีการย้ายก็เสียดายนะ เห็นว่าจะย้ายไปปากช่องกันก็ยังไม่รู้อะไรมาก” ยายทองจันทร์บอกกับเราอย่างนั้น

ระยะทางระหว่างที่พักกับโรงงานไม่ไกลนัก  พาหนะหลักในการเดินทางจึงเป็นจักรยาน  แม้จะมาจากต่างที่ต่างถิ่น  แต่รอยยิ้มที่มีให้กัน  แสดงถึงความผูกพันที่หลอมรวมกลายเป็นครอบครัว  นี่คือสีสันในมุมเล็กๆ ใจกลางเมืองหลวงที่เราได้เดินสำรวจ  ในวันที่ลมหายใจแห่งมักกะสันกำลังอยู่บนความไม่แน่นอน  การได้ฟังเรื่องเล่าเท้าความสู่วันวาน  แม้เพียงครู่เดียวก็มีคุณค่าต่อบันทึกความทรงจำ